lilith Efsanesi

• Mehmet YUMRUTAŞ
• 133

Lilith Âdem ile birlikte yaratılmıştır ve yaratılış biçimi aynıdır, bundan dolayı kendini âdem ile eşit görmektedir. Ademin üstünlüğüne her zaman karşı çıkar. Lilith en çok karşı çıktığı konu ise cinselliktir, cinsellikte ademden aşağı olmak istemez.

Lilith bu durumların sonunda ademin ile tartışarak tanrının adını yüksek sesle söyleyip uzaklaşıp gitmiştir. Ademin bu durumu tanrıya söylemiştir tanrı Lilith geri döndürmek adına üç meleği görevlendirmiştir. Melekler Lilith Kızıldeniz etrafında bulur Lilith o sırada şeytanla ilişkiye girip iblisler doğurmuştur melekler bu duruma kızıp kendisinden doğan, 100 çocuğu öldüreceğini söyler.

Lilith ise 20 gün boyunca bebeklere hâkim olacağını söyler 21. Günde şeytandan olan iblisleri terk edeceğini söyler. Bu hikâyeden sonra tanrı Âdem'i tek bırakmamak için Havva’yı yaratmaya karar verir, ama Havva’yı değişik bir formülle yaratır Ademin kaburgasından yaratmayı tercih eder bunun nedeni daha önceki Lilith tecrübesi olmuştur. Bu hikâye ile ilgili Yahudi ve Hristiyan metinlerinde birtakım ifadeler bulunur Müslümanlıkta adı dahi geçmez. Lilith karakterinin gerçi iki dinde de çok üstünkörü anlatılır ve genelde aşağılık birisi olarak görünür Adem'e karşı geldiği için. 

Yahudi metinlerden birkaç örnek vermek gerekirse şöyledir Lilith hakkında. Tanah Yabani hayvanlar ve sırtlanlarla orada bulaşacak tekeler karşılıklı böğürecek Lilith oraya yerleşip rahata kavuşacak denir.

Talmud: ise birkaç yerinde Lilith mevcuttur Lilith insan yüzlü gece iblis olarak tanımlar ve kirli olarak kabul eder yaptığı iblisleri de düşük olarak görür.

Talmud: evde bir insanın yalnız uymaması gerektiğini söyler ve her kim evde tek başına uykuya dalarsa Lilith onu ele geçirir diye ifade eder. Talmud: Lilith uzun saçlı olduğunu ifade eder ve Adem'e yaptığından dolayı kötü şöhretli gece iblis’i olarak tanımlanır. 

Genesis Rabbah: ise ilk Havva olduğunu söylemektedir.

Kabbala’da ise gayet detaylı bir şekilde bu konu ele alınmıştır... Kabil kardeşini öldürdükten sonra Âdem yasa bürünüp 130 yıl oruç tutmuştur ve bu dönemde Âdem ile Havva 130 yıl boyunca sevişmemiştir. Lilith bu durumda zaman zaman Havva ile Adem'in yanına ruh olarak gelip, Adem ile birleşip çocuk sahibi olmuştur Adem’den aldığı meniler ile iblis çocuklarını dünyaya getirmeye devam etmiştir.

Lilith bütün iblislerin annesi olarak kabul edilir döllenmeyi sadece Adem'den almamıştır zaman zaman diğer insanlarında yatağına girip kendini döllemiştir iblis doğurmaya devam etmiştir.

Yahudi: kutsal metinlerinde birkaç tanesi hariç Lilith Adem'in ilk eşi demiyorlar genelde Lilith’in haksız olduğunu savunurlar ve yaptıklarını sadece iblis veya şeytan yapabilir demeye getirmektedirler. Birçok mitolojide göründüğü gibi Musevilikte de erkeğin önemi her zaman fazladır, kadın veya kadın tanrıçalar genelde doğurganlığı semboller bu durum taş devrindeki mitoslarda dahi böyledir. Anadolu coğrafyasında ve Sümer'lerde durum biraz değişkenlik gösterir kadın tanrıçalar en önemli tanrıçalar olarak görünür ve bilinir.